کاربرد و اهمیت فضا نگهدار...

فضا نگهدار چیست؟

فضا نگهدار یک قالب مهم ارتودنسی در دندان پزشکی کودکان است که به حفظ فضای خالی برای دندان‌های دائمی کمک می‌کند و در فضای خالی دندان های از دست رفته در بیماران کودک و نوجوان به کار می رود. این وسیله ی مهم برای پیشگیری از مشکلاتی که میتواند به دلیل حرکت دندانهای مجاور به فضای خالی دندان از دست رفته و ایجاد ناهنجاری های فکی و دندانی مانند دندان نهفته به وجود آید، طراحی شده است.

انواع مختلفی از فضا نگهدارها وجود دارند، از ثابت تا متحرک، که هریک بسته به شرایط خاص بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرد. رعایت مراقبت‌های بهداشتی و پیگیری‌های منظم با دندانپزشک ارتودنسی برای اطمینان از عملکرد صحیح فضا نگهدار بسیار حیاتی است. با استفاده صحیح و مراقبت مناسب، فضا نگهدار می‌تواند به کودک کمک کند تا دندان‌های دائمی وی به درستی و بدون مشکلات بزرگ‌تر رشد کنند.

کاربردهای فضا نگهدار

 فضا نگهدار، برای حفظ فضای کافی دندان‌های دائمی، پیشگیری از ناهنجاری‌های دندانی و فکی، حفظ هماهنگی و تقارن دندان و فک استفاده می شود.

وقتی یک دندان شیری زودتر از موعد می افتد، دندان‌های کناری ممکن است به سمت فضای خالی حرکت کنند. این حرکت می‌تواند باعث جلوگیری از درآمدن صحیح دندان‌های دائمی و ایجاد ناهنجاری‌های دندانی شود. فضا نگهدار با حفظ فضای خالی، از این مشکل جلوگیری می‌کند.

نگهداری فضای کافی، توسط  فضانگهدار در بین دندان‌ها علاوه بر حفظ هماهنگی و تقارن دهان و فک میتواند از مشکلاتی مثل کجی دندان‌ها،  مشکل جویدن یا تکلم، ازدحام دندان‌ها و نیاز به کشیدگی دندان‌ها جلوگیری کند.

انواع فضا نگهدار

فضا نگهدارها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند، ثابت و متحرک.

فضا نگهدار ثابت:

این نوع از فضا نگهدارها به دندان‌های مجاور دهان متصل شده و نمی‌توان آن‌ها را بدون مداخله دندان پزشک برداشت.

فضا نگهدار بند و لوپ:  این نوع شامل یک بند (band) است که به دندان مجاور متصل شده و یک لوپ (حلقه) که فضای خالی را حفظ می‌کند. در صورتی که یک دندان شیری مولر از دست رفته باشد، بند به دندان مجاور جلو وصل می‌شود و لوپ فضای لازم برای دندان دائمی آینده را حفظ می‌کند.

فضا نگهدار پالاتال بار:  این نوع فضا نگهدار به دو دندان مولر (دندان آسیا بزرگ) فک بالایی متصل شده و یک سیم قوس‌دار در قسمت داخل دهان دارد که فضا را میان دندان‌ها حفظ می‌کند. دندانپزشک این سیم را طوری تنظیم می‌کند که فضای مناسب بین دندان‌ها باقی بماند تا دندان‌های دائمی بتوانند به طور صحیح رشد کنند.

فضا نگهدار لینکوال آرچ: یک سیم قوس‌دار که به دندان‌های مولر (دندان آسیا بزرگ) فک پایین متصل شده و طول قوس دندانی را حفظ می‌کند. در صورتی که تعدادی از دندان‌های شیری هر دو سمت فک پایین از دست رفته باشد، این فضا نگهدار فضای خالی را برای رشد دندان‌های دائمی باز نگه می‌دارد.

فضا نگهدار متحرک:

این نوع از فضا نگهدارها می‌توانند توسط بیمار برداشته و قرار داده شوند.

فضا نگهدار متحرک اکریلیکی:  دستگاهی که از جنس پلاستیک (اکریلیک) ساخته می‌شود و دارای دندان‌های مصنوعی برای حفظ فضای خالی است. در صورتی که چندین دندان شیری از دست رفته باشد، فضا نگهدار اکریلیکی می‌تواند با شباهت بسیاری به پروتز، فضای خالی را محفوظ نگه دارد و از حرکت دندان‌های مجاور جلوگیری کند.

مراقبت و نگهداری از فضا نگهدار

رعایت بهداشت دهان و دندان برای جلوگیری از تجمع پلاک و بروز پوسیدگی دندان‌ها بسیار مهم است. استفاده از مسواک و نخ دندان به ویژه در اطراف فضا نگهدار باید به دقت انجام شود. والدین باید به کودکان خود آموزش دهند که چگونه به تمیز کردن فضا نگهدار و دندان‌های مجاور آن بپردازند.

غذاهای سخت یا چسبنده میتواند باعث شل شدن یا آسیب به فضا نگهدار شوند، بهتر است از مصرف این نوع غذاها پرهیز شود. جویدن آدامس یا شکلاتهای چسبنده مثل کارامل و تافی باید محدود شود.

و در آخر یادآور شویم که مراجعه منظم به دندان پزشک برای بررسی وضعیت فضانگهدار و تنظیمات آن بسیار اهمیت دارد. هر 6 ماه یکبار بیمار باید به دندان پزشک مراجعه کند تا از صحت عملکرد فضانگهدار و انجام تنظیمات جزئی اطمینان حاصل شود.

برای آشنایی بیشتر با دندان نهفته اینجا کلیک کنید